10 lat temu: o serii
10 lat temu, czyli nowa seria na Design Alley, jest mocno powiązana z moim pierwszym blogiem. W serii tej odświeżam rebrandingi sprzed 10 lat i przytaczam swoje opinie o nich. Ponadto przyglądam się, jak zmiana wpłynęła na markę i jak dana firma czy instytucja identyfikuje się teraz. Oczywiście wybieram tylko te najciekawsze rebrandingi ze względu na markę, projekt, historię związaną ze zmianą wizerunku bądź losy marki po zmianie.
Poprzedni odcinek:
10 lat temu: rebranding polskiego Facebooka
Polski Internet dziesięć lat temu był dziwny. Gdy na całym świecie triumfy święcił Facebook, Polacy używali Naszej Klasy. Gdy na świecie Twitter zyskał 100 milionów użytkowników, to my pisaliśmy na rodzimym Blipie. Na polskim rynku nie poradził sobie także eBay, który sromotnie poległ w starciu z Allegro. Po dziesięciu latach krajobraz jest zgoła odmienny i tylko ten ostatni serwis dalej jest na naszym rynku bezkonkurencyjny.
Rebranding Naszej Klasy
Nasza Klasa, czy jak kto woli nasza-klasa.pl, była swoistym fenomenem. Witryna ta był dla zdecydowanej większości Polaków pierwszym zetknięciem z portalami społecznościowymi. Wcześniej istniało wprawdzie grono.net czy fotka.pl, jednak to powstała w 2006 roku we Wrocławiu strona otworzyła świat Internetu dla osób starszych. Portal, którego kapitał początkowy to 200 złotych ruszył 11 listopada 2006 roku, a jego nazwa była inspirowana jedną z najbardziej znanych pieśni Jacka Kaczmarskiego. W założeniu nasza-klasa.pl miała być portalem, w którym odnaleźć mogliśmy znajomych z czasów szkolnych, jednak dla Polaków była ona także portalem ogłoszeniowym, randkowym czy miejscem do niekoniecznie legalnego zarabiania. Po wielkim boomie przypadającym na lata 2006-2008, kiedy nasza-klasa.pl była drugą po Google najczęściej przeglądaną witryną w naszym kraju, serwis zaczął stopniowo tracić użytkowników. W 2009 roku miał już średnio 2 miliony użytkowników miesięcznie mniej. W obliczu tych spadków zdecydowano się na zmianę wizerunku.
Na początku 2010 roku, największy polski serwis społecznościowy zaprezentował nowy wizerunek. Najbardziej w oczy rzucała się oczywiście zmiana logotypu portalu. Lekko infantylny, stylizowany na ręczny krój pisma zastąpił nowoczesny font bezszeryfowy. Zmianie uległ też zapis nazwy portalu. Adres nasza-klasa.pl zamieniła naszaklasa, pisana łącznie małymi literami. W 2010 roku byłem sceptycznie nastawiony do tej zmiany, głównie ze względu podobieństwa charakteru znaku, do logo Facebooka:
Nowe logo portalu nie zachwyca, jednak niewątpliwym plusem jest to, że jest bardziej zwarte w stosunku do poprzedniego. Mam niestety wrażenie, że portal, chcąc upodobnić się do lidera światowego rynku – Facebooka, zbyt się do niego upodabnia, co widać też w logotypie.
Przy okazji rebrandingu zmieniono także claim. Nasza Klasa z „Portalu dla ludzi z klasą” zmieniła się w „Miejsce spotkań”. Zmiana ta była zapowiedzią odejścia od misji portalu, mającego za zadanie połączyć starych znajomych, ku pełnoprawnemu portalowi społecznościowemu, którym stać się miała Nasza Klasa. Opisując rebranding portalu, mocno skrytykowałem nowe hasło, będące kopią hasła, którym reklamował się Wrocław (The Meeting Place) – miasto, z którego pochodzili twórcy Naszej Klasy.
Zmiany w Naszej Klasie dotknęły także stronę główną. Objęły one poszerzenie portalu do szerokości 1024 pikseli oraz zmieniono położenie kilku elementów. Nie były to jednak rewolucyjne zmiany. Zmiana logo wymusiła także zmianę favikony. Znalazły się w niej litery nk, widoczne w zdjęciu głównym tego postu. To dość istotna zmiana, w kontekście następnych miesięcy, o czym napiszę kilka akapitów niżej.
Alternatywne projekty
Kilka dni po prezentacji nowego znaku na blogu ittechblog.pl pojawił się post Tomka Fiedoruka, w którym przedstawiał on alternatywne logo dla portalu Nasza Klasa, autorstwa Mateusza Głuszczenki. Po dziesięciu latach trudno stwierdzić, czy były to projekty odrzucone, czy autor robił je na Behance, bez porozumienia z twórcami witryny. Muszę jednak przyznać, że motyw z charakterystyczną dla portalu gąbką miał potencjał.
Rebranding Naszej Klasy z perspektywy czasu
Już niespełna pół roku później Nasza Klasa przeszła kolejną, tym razem poważniejszą zmianę. W czerwcu 2010 roku serwis zmienił nazwę na NK, zrywając totalnie ze swoją szkolną przeszłością. Postawił także mocno na kwestie społecznościowe, wprowadzając nowe rozwiązania takie jak NKtalk, mikroblog, wpisy, grupy, śledzik, ocenianie zdjęć czy gry. Wiele z nich było mocno krytykowane, mimo że ich założenia wydawały się słuszne, co potwierdziła ich późniejsza popularność w innych serwisach. Nowym logo portalu została favikona, pokazana na początku 2010 roku. Trzeba przyznać, że z perspektywy rozpoznawalności zostało to wykonane bardzo dobrze. Kolejną ważną datą w życiu portalu był wrzesień 2011 roku, w którym to Facebook wyprzedził NK na pozycji najpopularniejszego serwisu społecznościowego w Polsce. Ostatecznie w 2016 roku portal przyznał się do porażki, pozwalając na rejestrację w serwisie za pomocą konta na Facebooku.
Rebranding Naszej Klasy i zmiana charakteru z portalu do poszukiwania znajomych, w serwis społecznościowy, choć sensowny z perspektywy biznesowej, nie pomógł portalowi w zachowaniu użytkowników. Przenieśli się oni do innych miejsc w sieci – głównie do Facebooka. Nasza Klasa nie została niestety polskim VKontakte, a Allegro musi same nieść ciężar jedynego serwisu, który oparł się zachodnim gigantom. Mimo tego jak skończyła Nasza Klasa czy raczej NK.pl, trzeba oddać jej, że miała niebagatelny wpływ na przybliżenie Internetu ludziom starszym. Tym ludziom, którzy teraz siedzą na fejsie.
Grono, było jeszcze grono. Pamięta ktoś to?
Ja pamiętam, ale trafiłem tam już u schyłku i nie znalazłem nic dla siebie. W czasie świetności grona przesiadywałem chyba na myspace.
[…] średnio 2 miliony użytkowników miesięcznie mniej. W obliczu tych spadków zdecydowano się na zmianę wizerunku. Lekko infantylny, stylizowany na ręczny krój pisma zastąpił nowoczesny font bezszeryfowy. […]