Brygada 1918 – historia czcionki
Czcionka Brygada 1918 powstała najprawdopodobniej w 1928 roku, z okazji 10 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że jej autorem był polski artysta i typograf Adam Półtawski. Nie jest to jednak pewne. Pewność możemy mieć za to, co do pochodzenia i czasu, w którym czcionka powstała. Brygada 1918 została stworzona po odzyskaniu niepodległości i odlano ją w Odlewni Idźkowski i S-ka. Nazwa odnosi się oczywiście do Brygady Legionów Józefa Piłsudskiego.
Charakterystyka kroju Brygada 1918
Brygada 1918 zawierała trzy odmiany: antykwę, półgrubą i kursywę w dziewięciu stopniach: 6, 8, 10, 12, 16, 20, 24, 28, 36 punktów typograficznych. Oprócz podstawowych znaków zawierały one znaki polskie, podstawowe europejskie znaki diakrytyczne, znaki interpunkcyjne i zestaw cyfr. Brygada jest podobna do innego projektu Adama Półtawskiego – „Antykwy Półtawskiego”, dwuelementowej antykwy, zwanej często polskim krojem narodowym. Brygada 1918 jest krojem wyjątkowym także dlatego, że została zaprojektowana i odlana, ale prawdopodobnie nigdy nie użyto jej na większą skalę.
Mateusz Machalski, zajmował się procesem digitalizacji czcionki "Brygada 1918". Posłuchajcie historii powstawania tej "komputerowej" wersji czcionki, która pierwotnie powstała na 10. rocznicę odzyskania niepodległości. Czcionka do pobrania ze stron:@prezydentpl i @niepodlegla pic.twitter.com/iP8zGnqVDd
— PL1918 (@PL1918) May 29, 2018
Brygada 1918 – digitalizacja
Font Brygada jest pismem cyfrowym, którego fizycznym źródłem jest zespół matryc do odlewania czcionek metalowych, które pochodzą z zamkniętej w latach 90-tych XX wieku Odlewni Czcionek w Warszawie przy ul. Rejtana 16. Zestaw czcionek z archiwum odlewni, w tym między innymi Brygadę, zakupił Janusz Tryzno z Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi. Zainteresował on tematem zespół w składzie: Mateusz Machalski, Borys Kosmynka i Przemysław Hoffer. Mateusza Machalskiego powinniście znać choćby z opisywanej na blogu digitalizacji innego polskiego kroju – Bony, autorstwa Andrzeja Heidricha, za którą otrzymał nagrodę Best of Design na tegorocznym konkursie KTR.
Digitalizacja to żmudny proces, rozpoczynający się od sfotografowania z użyciem aparatu cyfrowego i specjalnego mikroskopu każdej litery. Następnie mając na uwadze charakterystykę technik drukarskich, historię druku przechodzi się do przerysowywania liter przy użyciu krzywych Beziera. W wersji cyfrowej poszerzono zestaw oryginalnych znaków. Krój przygotowano w 6 odmianach: regular, semibold i bold w wersji standardowej i kursywie. Poszerzono także zestaw znaków diakrytycznych, dodano kapitaliki, znaki indeksu dolnego i górnego, dodatkowe warianty cyfr (nautyczne oraz odpowiadające tabelaryczne), ułamki, znaki matematyczne, muzyczne i ornamenty.
Uroczyste udostępnienie fontu
Zaangażowanie w projekt programu Niepodległa nadało mu rangę państwową. Uroczysta prezentacja fontu odbyła się w Pałacu Prezydenckim, przy obecności Prezydenta RP Andrzeja Dudy. Prezydent zapewnił, że będzie używał Brygady w swojej kancelarii. Za jej pomocą składane będą dyplomy i różne inne oficjalne druki.
(…) chciałbym, żeby były nią pisane też prace licencjackie, prace magisterskie, doktorskie, żeby były pisane książki; żeby ta czcionka zaistniała w naszej polskiej rzeczywistości jako wielki dorobek, jako coś, co jest nasze, jako coś, co pokazuje, co potrafi Polak – wierny, niepodległy, wznoszący się w radości i tworzeniu tego, co można stworzyć dla niepodległej, wolnej ojczyzny, dla naszej ojczyzny – Prezydent Andrzej Duda
Możemy zżymać się na patetyzm słów prezydenta, jednak wypada przyklasnąć pomysłowi korzystania przez polskich urzędników z dorobku kulturalnego naszych rodaków. Font Brygada 1918 został udostępniony za darmo na otwartej licencji. Nic nie stoi więc na przeszkodzie, by go pobrać i użyć w kolejnym projekcie.
Pobierz paczkę fontów Brygada 1918
W mojej opinii digitalizacja kroju Brygada jest świetnym pomysłem na uczczenie okrągłej rocznicy odzyskania niepodległości. O ile cała polityczna otoczka do mnie nie trafia, o tyle właśnie tego typu działania uważam za nowoczesny patriotyzm i zawsze będę im kibicował. Wam za to polecam pobranie fontu, choćby dlatego, że to kawał dobrej typograficznej roboty.
